Gıda İntoleransı Nedir, Gıda Alerjisinden Farklı mıdır?
Gıda intoleransı, bazı yiyecekleri sindiriminde zorluk ve onlara karşı can sıkıcı fiziksel tepkiler verilmesidir. Genellikle yemek yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkan karın ağrısı, şişkinlik gibi belirtiler görülür. Gıda intoleransına sahip olduklarına inanan insanların sayısı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır, ancak kaç kişinin gerçekten etkilendiğini bilmek zordur. Birçok kişi, semptomlarının gerçek nedeni başka bir şey olsa da gıda intoleransı olduğunu varsayar.
Gıda İntoleransı Belirtileri
Genel olarak, gıda intoleransı olan kişiler aşağıdakileri yaşama eğilimindedir:
*Karın ağrısı, şişkinlik, gaz ve/veya ishal
*Deri döküntüleri ve kaşıntı
Bu belirtiler genellikle yemek yedikten birkaç saat sonra ortaya çıkar. Gıda intoleransı olup olmadığını bilmek zor olabilir çünkü bunlar diğer birçok durum için tipik olan genel belirtilerdir.
Gıda İntoleransını Tespit Edebilen Testler Var mı?
Bazı şirketler gıda intoleransı testleri üretir, ancak bu testler bilimsel kanıtlara dayanmaz ve önerilmez. Bir gıda intoleransını teşhis etmenin en iyi yolu, semptomları ve öğünlerde tüketilen yiyecekleri izlemektir. Şüpheli yiyecekler bir süre kesildikten sonra ne olacağına bakılmalı ve sonra diyete geri alınmalıdır.
Gıda günlüğü: Bir yemek günlüğü tutmaya çalışılmalı ve şunlara dikkat edilmelidir:
*Yiyeceğin ne kadar tüketildiğine
*Bu yiyecekleri tüketildikten sonra hangi belirtilerin görüldüğüne
*Belirtilerin ne zaman ortaya çıktığına
Deneme eliminasyon diyeti: Hangi besinlerin belirtilere neden olabileceğine dair bir fikri olanlar, bunları bir seferde diyetinden çıkarmayı ve bunun etkisini gözlemlemeyi deneyebilir. Şüpheli yiyecekler 2 ila 6 hafta boyunca diyetten çıkarılabilir ve belirtilerin iyileşip iyileşmediğine bakılır. Belirtilerin geri dönüp dönmediğini görmek için yiyecekler beslenmeye yeniden eklenir. Belirli bir seviyeye tahammül edilebileceği ve yalnızca bu miktardan daha fazlası tüketilirse belirtilerin görülebileceği anlaşılabilir. Bu deneme yapılırken önerilen tüm günlük besinlerin alındığından emin olmak için bir diyetisyenin fikri alınmalıdır. İntolerans yaşadığı düşünülen bir çocuk ise bir diyetisyen veya doktor tarafından tavsiye edilmediği sürece diyeti asla kısıtlanmamalıdır.
Belirtiler Başka Bir Şeye Ait Olabilir mi?
Devamlı olarak ishal, şişkinlik, karın ağrısı veya deri döküntüleri varsa, ancak sebebinden emin olunamıyorsa bir pratisyen hekime danışılmalıdır. Hekimler yaşanılan rahatsızlıkların nedenini görülen belirtilerden ve kişinin tıbbi geçmişinden yola çıkarak teşhis edebilir. Gerekirse, kan testleri gibi testler istenir.
Benzer belirtilere neden olan diğer durumlar şunlardır:
*İrritabl bağırsak sendromu
*Stres ve anksiyete bozukluğu
*Laktoz intoleransı
*Çölyak hastalığı
*İnflamatuar bağırsak hastalığı
*Gıda alerjisi
Bağırsak hassas bir organdır, halsiz veya hasta hissedildiğinde ya da stres altındayken bağırsak semptomlarının görülmesi yaygındır.
Gıda İntoleransı mı Yoksa Gıda Alerjisi mi?
Gıda intoleransıyla gıda alerjisi aynı gibi görülse de aslında birbirinden farklı iki durumdur. Farkı anlamak için aşağıdakiler dikkate alınmalıdır.
Gıda alerjisi:
*Bağışıklık sistemi (vücudun enfeksiyona karşı savunması) tarafından verilen bir tepkidir. Bağışıklık sistemi yanlışlıkla besinde bulunan proteinleri bir tehdit olarak ele alır.
*Sadece küçük bir miktar yiyecek alındıktan sonra kızarıklık, hırıltı ve kaşıntı gibi alerji semptomlarını tetiklenebilir (bu semptomlar genellikle hızlı şekilde gerçekleşir).
*Genellikle belirli gıdalara karşıdır. Yetişkinlerde yaygın görülen gıda alerjileri balık ve kabuklu deniz ürünleri ve kabuklu yemiş alerjileridir. Çocuklarda yaygın görülen gıda alerjileri ise süt, yumurta, balık, yer fıstığı ve diğer kabuklu yemişlere karşı gerçekleşir.
*Hayatı tehdit edici olabilir.
Gıda intoleransı:
*Bağışıklık sistemiyle ilgili değildir, alerjik reaksiyon yoktur ve asla yaşamı tehdit etmez
*Sorunlu gıdaları yedikten genellikle birkaç saat sonra, yavaş yavaş ortaya çıkan belirtilere neden olur.
*Belirtiler yalnızca önemli miktarda gıda yenirse görülür. Bu yönüyle alerjiden farklıdır.
*Birçok farklı gıdadan kaynaklanabilir.